1.0 Pengenalan
Kenegaraan Malaysia ialah
pengajian mengenai masyarakat, sosiobudaya, sejarah, politik, dan ekonomi
Malaysia. Sejarah pembentukan Malaysia adalah unit. Pada kebiasaannya, sebuah
wilayah yang besar dan baru itu ditubuh kerana pemimpin wilayah kecil merasakan
bahawa penggabungan itu akan memdatangkan manfaat bersama keadaan penggabungan
itu. Sistem pemerintahan dan kerakyatan Malaysia sering mengalami
perubahan sejak sebelum zaman kesultan sehingga sekarang. Sejarah kenegaraan
Malaysia bermula sejak zaman Prasejarah dahulu. Sejarah kenegaraan malaysia
boleh dibahagikan kepada tiga komponen iaitu kerajaan, kerakyatan dan wilayah
sejak zaman dahulu sehingga zaman sekarang.
2.0 Sejarah awal kewujudan Malaysia
Sejarah Tanah Melayu boleh dijejaki
pada zaman paleoliti lagi (zaman batu awal , kira-kira 35000 tahun dahulu),
diikuti pada zaman Mesolitik (zaman batu tengah, kira-kira 11000 tahun dahulu),
zaman neolitik (zaman batu baru, kira-kira 5000 tahun dahulu), dan zaman logam
(zaman besi,kira-kira 2500 tahun dahulu). Menurut Mophd. Isa Othman (2002),
perkembangan sejarah Malaysia merupakan rentetan sejarah yang panjang. Zaman
prasejarah agak kabur kerana kekurangan bukti. Hasil dan cari gali arkeologis
di beberapa tapak peninggalan sejarah memebuktikan ketamadunan awal. Antaranya
di Kota Tampan (Perak), Bukit Tengku Lembu (Perlis), Gua Cha (Kelantan), Gua
Kecil (Pahang) dan Gua Niah ( Sarawak). Ada tiga tahap perkembangan zaman
prasejarah iaitu zaman paleolitik , mesolitik dan neolitik.
Masyarakat
pada zaman paleolitik menjalani kehidupan yang sederhana dengan menjalankan
aktiviti perburuan. Zaman paleolitik Malaysia tidak mempunyai sepadan negara,
tidak berkerajaan, beragama, dan sebagainya. Pada zaman Neolitik pula,
masyarakat mula mengetahui cara-cara membina rumah dan mereka juga mengetahui
cara berkeluarga. Konsep asas moral dan masyarakat mula diterjemah. Pada zaman
logam pula, semakin ramai pendatang tiba. Termasuk puak-puak baru dan
pelaut-pelaut. Tanah melayu telah dijadikan satu persinggahan perdagangan pada
zaman lampau. Pelaut- pelaut yang datang ke Tanah Melayu dahulu termasuklah
dari India, Mesir, timur tengah, jawa dan cina.
Pedagang-pedagang
Hindu telah mula menduduki dan membuka penempatan mereka sendiri. Mereka mula
memperkenalkan budaya, seni bina, bahasa, tulisan,sistem kerajaan dan
sebagainya kepada rakyat setempat. Menurut
Mohd. Isa Othman (2002), pengaruh luar dan setempat telah mencorak
sejarah Malaysia. Pada peringkat awal pengaruh India sama ada dari segi
keagamaan, budaya dan politik diserapkan ke dalam kebudayaan masyarakat
Nusantara. Kedatangan islam kemudiannya menukar agama sebahagian besar penduduk
Tanah Melayu. Kesannya, Organisasi dan Institusi kerajaan menjadi lebih mantap
dan kompleks.
Daripada
bukti-bukti bertulis ternyata sudah wujud kerajaan-kerajaan negara kota di
Tanah Melayu sejak awal kurun Masihi. Catatan-catatan China daripada Disnati
Sung, Tang dan Miang ada merekodkannya. Kerajaan-kerajaan ini termasuklah di
Lembah Merbuk dan Bujang di negeri Kedah. Selain itu wujud kerajaan di Tanah
Merah, Kelantan (Ch’ih-tu); di Besut, Terengganu (Tantan) dan di Johor
(Loyuen). Petempatan-petempatan lain terdapat di Jenderang Hilir, Selangor;
Pulau Kelumpang di Kuala Selinsing Perak dan Santung, Sarawak.
3.0 Komponen kerajaan pada zaman kesultanan melayu
3.1 Sistem pemerintahan pada
zaman kesultanan melayu
Politik dan pentadbiran
tradisional tidak dipikul oleh sultan sahaja. Para pembesar turut memainkan
peranan penting dalam pentadiran di Tanah Melayu. Sebelum campur tangan British
di Negeri-negeri Melayu pada tahun 1874, Negeri-negeri Melayu diperintah oleh
Raja-raja Melayu. Sultan dan raja menduduki hieraki tertinggi dalam sisitem
pemerintahan dan pentadbiran negeri masing-masing. Mengikut sistem pemerintahan
tradisional seorang raja berkongsi kuasa dan peranan dengan golongan pembesar
dalam menjalan dan melicinkan jentera pentadbiran. Namun demikian semua
raja-raja melayu ini sebenarnya mempunyai peranan luas dalam politik, ekonomi
dan sosial sehingga campur tangan Inggeris pada tahun 1874. Melaui politik,
sultan atau raja berada pada kedudukan yang tertinggi dalam struktur
pemerintahan dan pentadbiran negeri. Sultan bertindak sebagai ketua kerajaan.
Sultan juga mempunyai kuasa mutlak dan hak sultan tidak boleh dipersoal. Sultan
juga memtadbir negeri dengan bantuan kaum kerabat dan para pembesar. Selain itu,
menyatupadukan rakyat, memelihara keamanan dan memajukan negeri. Sultan juga melaksanakan kuasa pusat
serta konsep daulat dan derhaka memperkukuhkan kuasa raja.
Selepas itu, dalam komponen kerajaan kedua selepas sultan
atau raja ialah kerabat diraja. Kerabat diraja terdiri daripada anak raja dan
keluarga raja. Anak raja tidak semestinya seorang putera raja yang memerintah.
Jawatan raja muda diberi kepada putera sulung sultan jika tiada putera. Putera
sultan juga ada yang dilantik menjadi pembesar daerah atau pemerintah jajahan
takluk. Selain itu, golongan bangsawan dan pembesar yang terdiri daripada
pembesar dan kaum kerabat diraja sangat
berpengaruh dalam kalangan pemerintah dan pentadbir. Tugas mereka adalah untuk
membantu sultan dalam pentadbiran dan pemerintahan. Pembesar juga berkedudukan
penting dalam sistem perintahan kerajaan dan menjadi perantara sultan dengan
rakyat. Selainitu, mereka menjaga keamanan dan memungut cukai di kawasan
pemakanannya serta bebas menjalankan kegiatan ekonomi. Merka juga berperanan
membekalkan tenaga buruh kepada sultan dalam sistem kerah.
Selain itu, golongan ulama dan pendeta terut berperanan
membantu dalam sistem pemerintahan. Golongan ulama berketurunan Arab melayu dan
merupakan cendikiawan dalam bidang agama. Meraka berkedudukan istimewa dan
sangat berpengaruh dalam sistem sosial masyarakat tradisional. Golangan pendeta
pula merupakan golongan yang pakar dalam bidang keseniaan, kebudayaan,
kesusateran, adat istiadat dan salasilah raja serta menjadi pakar rujuk kepada
sultan dan golongan istana.
3.2 Masyarakat pada zaman
kesultanan melayu
Masyarakat pada zaman melayu
terdiri daripada rakyat biasa, rakyat asing dan golongan hamba. Rakyat biasa
terdiri daripada petani, pedagang dan tukang. Merka tidak mempunyai kuas dan
jawatan dalam pentadbiran. Tiga golongan rakyat biasa iaitu pedagang dab
peniaga kecil-kecilan, buruh dan pekerja biasa serta petani dan tukang mahir
serta bebas menjalankan kegiatan ekonomi seperti pertanian, perikanan,
perlombongan dan perdagangan. Rakyat asing pula terdiri daripada penduduk bukan
melayu yang datang ke Tanah Melayu untuk tujuan tertentu dan tinggal sementara
sahaja serta tidak wajid mematuhi dan mengamalkan tradisi kebudayaan tempatan.
Manakala golongan hamba pula berperanan menyediakan tenaga manusia untuk
aktiviti masyarakat dan menyumbang tenaga untuk menambah harta tuannya.
3.3 wilayah pada zaman
kesultanan melayu
Wilayah pada
Zaman Kesultanan Melayu dapat dirujuk kepada kawasan penempatan Melayu tradisi
yang kebanyakannya terletak di kawasan-kawasan yang sesuai untuk pertanian
serta mudah untuk mendapatkan sumber bekalan air bagi tujuan pengairan hasil
pertanian. Pada ketika itu, penggunaan sistem tali air yang tersusun masih
belum wujud serta penggunaan aliran sungai adalah amat praktikal bagi tujuan
pertanian tradisi terutama sekali bagi aktiviti penanaman padi. Kebanyakan
kampung-kampung Melayu tradisi terletak di tepi-tepi sungai dan juga di kawasan
yang berhampiran dengan laut bagi golongan masyarakat Melayu yang terlibat
dengan aktiviti perikanan laut. Selain kegunaan sistem air bagi tujuan ekonomi,
sungai-sungai dan laut juga digunakan sebagai sistem jaringan perhubungan bagi
memudahkan penduduk kampung tradisi untuk berhubung dengan dunia luar.
4.0 komponen kerajaan pada zaman kolonial
4.1 sistem pemerintahan pada
zaman kolonial
Kehadiran kuasa penjajah
British telah mewujudkan satu budaya baru dalam struktur politik Melayu dewasa
ini. Kalau sebelum kedatangan mereka ini struktur politik Melayu sudah tentu
berkisar dalam sistem feudal pemerintahan Raja Melayu secara terus. Namun
selepas kedatangan penjajah. Intitusi raja dan sultan telah kekurang kuasa
dalam pentadbiran. Semasa pemerintah British, Melaka, Pulau Pinang dan
Singapura di gabungkan menjadi Negeri-Negeri Selat (NNS). Gabenor telah menjadi
pemerintah tertinggi NNS dan dibantu oleh Residen Kaunselor. Pentadbiran peringkat kampung oleh penghulu telah
dukekalkan. Di Negeri-Negeri Tidak Bersekutu iaitu Perak, Selangor, Negeri
Sembilan dan Pahang pula, Bristsh telah
memperkenalkan sistem Penasihat Residen. Manakala, di Negeri-Negeri Melayu
Tidak Bersekutu (NNMTB), Kedah,
Kelantan, Terengganu, Perlis dan Johor, Bristish telah memperkenalkan sistem
Penasihat Residen dan penasihat British ini diletakkan di bawah Gabenor NNS.
Tugas utama residen dan penasihat British adalah untuk menasihati Sultan dalam
semua Perkara kecuali hal ehwal agama dan adat istiadat Melayu. Kemunculan
sisitem residen ini menyebabkan wujudnya dasar-dasar pengutipan cukai
undang-undang tanah dan guna tenaga. Kesannya, sisem residen ini telah
menbataskan bidang raja dan pembesar.
4.2 Masyarakat pada zaman kolonial
Masyarakat pada
zaman kolonial atau semasa kedatangan penjajah lebih kepada berbilang kaum
kerana kemasukan orang india dan cina ke Tanah Melayu. Kemasukan pendatang
india dan cina ke Tanah Melayu adalah bertujuan untuk menjadi tenaga buruh dan
memenuhi tenaga serta mengusahakan tanah, estate berniaga dan sebagainya.
Penghijrahan masyarakat luar ke Tanah Melayu bukan sahaja melibatkan kaum Cina
dan India, malah ada orang Indonesia yang datang dari Kalimantan, Jawa,
Sumatera, Sulawesi, Riau dan lain-lain kepulauan Indonesia. Kebanjiran imigran-imigran
dari luar ini telah membentuk konsep masyarakat majmuk di Malaysia. Pada Zaman
Kolonial juga banyak membebankan masyarakat dan dianggap sebagai zaman
kegelapan di atas sikap kezaliman penjajah terutamanya pihak Jepun sebagai
contoh rakyat dipaksa menjadi buruh paksa yang bertujuan untuk kepentingan
mereka khususnya dalam aspek ekonomi.
4.3 Wilayah pada zaman kolonial
Wilayah pada zaman
kolonial juga terbahagi mengikut etnik atau lebih mengikut sistem pekerjaan.
Orang Melayu biasanya dibahagikan wilayah atau diletakkan di kampung-kampung di
semenanjung Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak. Hal ini kerana orang Melayu dikhususkan
untuk melakukan pekerjaan di kampung seperti mengusahakan tanaman atau lebih dikhaskan
untuk menjadi petani. Orang Cina tertumpu di kawasan bijih timah di Perak,
Negeri Sembilan dan Selangor. Penghijrahan pesat pada tahun 1880-1914, dan
lombong-lombong milik pengusaha Eropah atau Cina. Selain daripada sebagai
pelombong dan petani, penghijrahan orang Cina telah menukar corak pekerjaan
asal mereka dengan menjadi pedagang dan peniaga di kawasan-kawasan bandar. Para
penghijrah baru dinamakan Singkeh namun selepas bebas dinamakan Laukeh. Orang
India dibahagikan wilayah mengikut pekerjaan iaitu bekerja di ladang-ladang
getah, kopi dan tebu. Mereka Berhijrah melalui buruh kontrak, sistem
Kangani1907, buruh bebas.
5.0 komponen kerajaan pada zaman selepas merdeka
5.1 sistem pemerintahan zaman
selepas merdeka
Selepas malaysia
mencapai kemerdekaan pada tahun 1957,
sistem pemerintahan lebih sistematik dengan adanya perlembangan Malaysia.
Sistem beraja di Malaysia perlulah
mengikuti dan berlandaskan perlembangaan Malaysia. Menurut Tun
Mohamed Suffian(1984), di Malaysia, Perlembagaan Persekutuan Malaysia
sahaja yang tertinngi. Ini amat berbeza kedudukannaya dengan negara lain
seperti Britain, Parlimen British yang tertinggi. Raja Berperlembagaan merujuk
kepada Yang di-Pertuan Agong bertindak berdasarkan Perlembagaan Malaysia dan
nasihat Perdana Menteri. Semasa
menjalankan tugasnya, baginda tidak boleh bertindak sendirian kecuali dalam
perkara tertentu Yang memerlukan budi bicara baginda untuk membuat keputusan.
Yang di-Pertuan Agong dipilih daripada kalangan sembilan orang Raja Melayu
daripada sembilan buah Negeri Melayu secara bergilir-gilir. Terdapat dua
institusi utama iaitu Yang Di-Pertuan Agong dan Majlis Raja-Raja. Dari segi
komponen kerajaan yang sebenar, ia diketuai oleh Perdana Menteri.
Dalam sistem pemerintahan Malaysia sekarang, terdapat
tiga badan utama iaitu Badan Perundangan, Badan pemerintahan dan Badan
kehakiman. Badan perundangan memiliki kuasa menggubal undang-undang persekutuan
dan juga negeri-negeri di dalamnya. Parlimen terdiri daripada daripada Seri Paduka Baginda Yang di- Pertuan
Agung dan dua Dewan Negara dan Dewan Rakyat. Parlimen adalah badan kuasa
perundangan untuk persekutuan yang membuat undang-undang yang boleh dikuatkuasa
di seluruh persekutuan dan Parlimen juga
mengawal kewangan kerajaan . parlimen juga berkuat kuasa menaikkan cukai-cukai
dan kadar-kadar persekutuan seperti yang dinyatakan dalam undang-undang
persekutuan. Semua hasil yang diperolehi perlu dimasukkan ke dalam kumpulan
wang persekutuan. Parti yang memenangi kerusi majoriti dalam pilihan raya umum
dan dapat sokongan majoriti di Dewan Rakyat akan membentuk kerajaan. Pemimpin
parti majoriti yang mendapat keperyaan sebilangan besar ahli-ahli Dewan Rakyat
akan dilantik Perdana Menteri. Badan
pemerintah pula atau eksekutif merupakan badan yang bertanggungjawab
melaksanakan kuasa-kuasa eksekutif mengikut perlembagaan dan undang-undang.
Mengikut Perkara 39,
Perlembagaan Persekutuan, kuasa memerintah Persekutuan Malaysia adalah terletak
pada Yang di-Pertuan Agong dan tertakluk kepada peruntukan mana-mana
undang-undang persekutuan dan peruntukan Jadual Kedua, kuasa ini boleh
dijalankan oleh Jemaah Menteri atau mana-mana Menteri yang diberi kuasa oleh
Jemaah Menteri. Tetapi Parlimen boleh dengan undang-undang memberi tugas-tugas
pemerintah kepada orang lain. Timbalan Yang di-Pertuan Agong adalah Timbalan
Ketua Utama Negara. Apabila berlaku kekosongan disebabkan Yang di-Pertuan Agong
tidak berupaya menjalankan tugas kerana sakit, tidak berada dalam Persekutuan
Malaysia lebih daripada 15 hari atau kerana sebab-sebab lain maka Timbalan Yang
di-Pertuan Agong bertanggungjawab menjalankan tugas-tugas Yang di-Pertuan
Agong. Jemaah Menteri merupakan badan yang menjalankan kuasa eksekutif yang
dipegang oleh Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong. Di bawah Perkara 43,
Perlembagaan Persekutuan, Yang di-Pertuan Agong hendaklah melantik barisan
Jemaah Menteri untuk menasihatkan baginda dalam hal ehwal menjalankan
tugas-tugasnya.
Badan Kehakiman adalah badan ketiga dalam sistem kerajaan
Malaysia. Kuasa kehakiman ini terletak pada Mahkamah Tinggi dan Mahkamah
Rendah. Kuasa Kehakiman juga terletak pada Mahkamah Agung yang mempunyai kuasa
tertentu seperti yang termaktub dalam Perkara 126, 128 dan 130 Perlembagaan
Persekutuan. Fungsi Badan Kehakiman bergantung pada taraf mahkamah-mahkamah
seperti Mahkamah Agung, Mahkamah Tinggi dan Mahkamah Rendah. Mahkamah Tinggi
terdiri daripada dua buah, iaitu Mahkamah Tinggi Malaya – sebuah bagi
Semenanjung Malaysia dan sebuah lagi bagi Sabah dan Sarawak (yang dahulunya
dinamakan Borneo). Mahkamah Rendah di Semenanjung, Sabah dan Sarawak terdiri
daripada Mahkamah Seksyen, Mahkamah Majistret dan Mahkamah Penghulu di
Semenanjung manakala, Mahkamah Adat/Negeri di Sabah dan Sarawak. Di samping itu,
terdapat juga Mahkamah Juvana bagi membicarakan kanak-kanak dan mereka yang di
bawah umur 18 tahun. Fungsi-fungsi ini dijalankan mengikut kuasa-kuasa yang
diberikan oleh Perlembagaan Persekutuan kepada mahkamah-mahkamah tersebut.
5.2 Masyarakat pada zaman
selepas merdeka
Masyarakat
selepas zaman kemerdekaan hidup dengan berbilang bangsa seprti bangsa Melayu,
Cina, India dan lain-lain. Masyarakat hidup dengan berdasar perlembangaan
Malaysia dimana agama Islam sebagai agama
rasmi negara tetap tidak menghalang seseorang memeluk agama lain.
Kerajaan juga telah memngusahakan supaya satu pendekatan baru dalaam rancangan
pembangunan negara yang melibatkan program 20 tahun yang dikenali sebagai Dasar
Ekonomi Baru. Matlamat utama dasar ini diperkenalakan ialah bagi mewujudkan
perpaduan negara dengan mengurangkan perbezaan ekonomi, sosial, kebudayaan,
penempatan dan sebagainya. Rancangan-rancangan pembangunan di bawah Dasar
Ekonomi Baru adalah disusun dan dijalankan menerusi serampang dua mata iaitu
mengurang dan membasmi kemiskinan dengan memperbanyakkan peluang-peluanag
pekerjaab kepada semua rakyat tanpa mengira kaum. Selain itu, penyusunan semula
masyarakat untuk mengurangkan dan seterusnya menghapuskan pengenalan kaum
mengikut fungsi-fungsi ekonomi. Sekarang, masyarakat hidup dalam keadaan aman
dan harmoni dengan pelbagai agama dan bangsa dalam negara ini. Selain itu,
banyak peluang-peluang pekerjaan yang wujud dengan adanya dasar-dasar baru.
5.3 Wilayah pada selepas zaman
kemerdekaan
Pembahagian
wilayah pada zaman ini sudah teratur dan sistematik. Pembahagian adalah
mengikut Negeri-Negeri persekutuan terdiri daripada Johor, Kedah, Kelantan,
Melaka, Negeri Sembilan, Pahang, Perak, Perlis, Pulau Pinang, Sabah, Sarawak
dan Terengganu. Tertakluk kepada Fasa (4) dalam perlembagaan persekutuan,
wilayah-wilayah bagi setiap Negeri yang disebut dalam fasal (2) ialah
wilayah-wilayah yang termasuk di Negeri-negeri itu sebaik sebelum Hari
Malaysia. Selain itu, 3 wilayah persekutuan juga dibentuk iaitu wilayah
persekutuan Kuala Lumpur, wilayah persekutuan Putrajaya dan wilayah Persekutuan
Labuan.Kuala Lumpur merupakan ibu negara yang banyak memberi sumbangan kepada
ekonami Malaysia.
6.0 Penutup
Kesimpulannya, penubuhan negara Malaysia mempunyai
sejarah yang cukup panjang iaitu pada zaman prasejarah, zaman ksultanan melayu,
zaman kolonial dan zaman sekarang. Pelbagai rintangan yang dihadapi sebelum
membentuk sebuah negara. Komponen kerajaan banyak memainkan peranan dalam
sistem perintahan di Malaysia. Pembentukan masyarakat majmuk di Malaysia adalah
pada zaman penjajah British. Sekarang, masyarakat Malaysia hidup dalam keadaan
aman dan harmoni.
7.0 Rujukan
Asnarulkhadi Abu Saman dan
Jayum A.Jawan (2013), Kenegaraan Malaysia, Selangor: Sepantas
Kurnia (M)
Sdn. Bhd
Aziz Deraman (2002), Tamadun
Melayu dan Pembinaan Bangsa Melayu. Selangor Darul Ehsan:
Dewan Bahasa
dan Pustaka
Mohd. Isa Othman (2002), Sejarah Malaysia, Kuala Lumpur: Utusan
Publications & Disributors
Sdn Bhd
Muhammad Yusoff Hashim (1992),
Pensejarahan Melayu, Kuala Lumpur: Percetakan Watan
Sdn.Bhd
Tiada ulasan:
Catat Ulasan
Komen